عشق،آسان نمود

الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل هاروز میثاق چون از عدم به وجود، می آسودیم از جهت حصول عرفان و رفع موانع از هوای نفس و شیطان، عشق را آسان دانسته و توسل بدو نموده بودیم اکنون که در وجود آسودیم، مشکل ها افتاد که از رخت آسودگی همه بر باد داد و موانع پیش آمد و جهاد اکبر به مخالفت لازم گشت.

پس ای مرشد راه طریقت, و ای هادی سبیل حقیقت! هنگام مددکاری است وآوان دوستی و یاری.

اهمال، موجب اضلال (گمراهی) است و توقف، مایه ی وبال. کاسه عشق بگردان و بنوش و بنوشان تا مست و مدهوش گشته از این کشاکش برهیم. می تواند که ساقی عبارت از مرشد حقیقی و هادی تحقیقی بود که اشارت است به واجب الوجوب و رب المعبود و همچنان ساقی و شاهد و امثال آن هر کجا که مذکور شد، ارباب اشارت بدان جانب می برد و هر چه گویند با او گویند و هر چه جویند از او جویند.

راه و رسم منزل ها

به می سجاده رنگین کن گرت پیر مغان گوید

که سالک بی خبر نبود ز راه و رسم منزل ها

محرم میخانه راز، عارف شیراز،بر سبیل تنبیه و ارشاد به هر طالب نیکو نهاد می فرماید که:

اگر مرشد کامل دانای علل و امراض باطنی، تو را ای طالب صادق! تکلیف امری نماید که سر آن بر تو پوشیده بود و ظاهر آن عقل را تو درک نکند، بی تردد و دغدغه در ارتکاب آن جسارت نمای و آن را خیر محض و محض خیر پندار و خود را در دست آن کامل بسپار و نسبت قصور فهم و عدم دریافت حقیقت آن امر بر خود دار ...زیرا که آن سالک کامل، سیر منازل سفر الی الله و فی الله و بالله و من الله به پایان رسیده و خبراز آن منازل یافته. پس در هر منزلی به مقتضای مصلحت وقت تو، هر چه فرماید، عین صواب و مسئله بی جواب است.

را از غل و غش ریا و لوث - آلودگی) و سُمعت (نام خود را به نیکی بر سر زبانها انداختن) پاک سازی تا رنگ قبول محبوب مطلق دانای درون و بیرون پذیرد.

شب تاریک دنیا

شب تاریک و بیم موج و گرداب چنین هایل

جرس فریاد می دارد

باید دانست که چون دنیا به مقتضای حدیث کریم: «الد نیا مزرعه الاخره» مزرعه ی اولی و اخری است و آخرت، مقام مکافات و جزاست، لاجرم نزد شیخ سهل بن عبدالله تستری، یک روز دنیا ، بهتر از هزار سال عقبی است. از اینجا عارف، از راه اندوه و حسرت می فرماید که مرا در منزل دنیا که محل کسب قرب و معرفت الهی لست، چه آمن وآرام تا بدان جمعیت ، کسب کمالات توانم نمود. چون هر دم، جرس رحیل و انتقال، از چپ و راست فریاد می دارند که بر بندید محمل های سفر از دنیا.

مرا در دنیا که محل حصول عرفان و مقام دریافت حضرت جانان است، چه امن و آسودگی؟ چون ملک الموت، هر روز آگاهی می دهد از موت می گوید :«الرحیل الرحیل»

خود کامی و و بدنامی

عارف شیرازی می فرماید: که همه ی کارهای من که به تاویلات نفس نادان، مرتکب آن شدم، به غیر از بدنامی و ندامت و پشیمانی فایده نبخشید و آخرالامر، هنگام وضوح قبایح مخفی، منجر به بدنامی و رسوایی و ناکامی شد. راز و باطن قبیح کارها  بر ملا افتاد و شهرت و بدنامی و رسوایی و ناکامی به درجه کمال رسید و نقل هر مجلس و افسانه هر محفل گردید و هر کسی زبان ملامت بر ما درازساخت.

حضور و غیبت

ای سالک طالب حضور! اگر می خواهی و آرزوی آن دولت عظمی داری از ایام معدوده حیات دنیا که سرمایه کسب کمالات و مورث حضور است، غافل مشو و به غفلت بر باد مده.

توست، رسیدی بعد از آن ماندن تو در کاروانسرای عاریتی و ولایت بیگانه، از قبیل تحصیل حاصل است.