در کتاب ” لئالی الاخبار ” است که روزی حضرت امیرالمومنین (ع) روی منبر فرمود : ” برای کسیکه هنگام غذا خوردن ” بسم الله ” را ترک نکند من ضامنم که آن غذا به او ضرر نرساند ”
حضرت صادق (ع) می فرماید ” هر چند شعری می خواهی بخوانی ” بسم الله را ترک نکن ”
حضرت عسکری (ع) می فرماید : ” خدای تعالی بعضی از دوستان مارا به بلا مبتلا می فرماید به علت اینکه ” بسم الله ” را ترک می کنند ” ( تا ادب شوند )
در روایت دارد که فردای قیامت هنگامیکه نامه عمل مومن را بدستش می دهند که بخواند به عادتی که در دنیا داشته هنگام خواندن چیزی اول ” بسم الله ” می گفت ، می گوید : ” بسم الله الرحمن الرحیم ” ناگاه جمیع گناهانش از صفحه اعمال پاک می شود و ندا می رسد ای بنده ما ، تو ما را به رحمانیت و رحیمیت خواندی ما هم به رحمت خود با تو معامله کردیم ...
” الله” یکی از نامهای خداست ... در قرآن کریم در حدود صد اسم برای خداوند آمده است ... ولی هیچ کدام جامعیتی را که این نام دارد ، ندارند ، چون آنها هرکدام یکی از کمالا ت او را نشان می دهند ولی این نام ، نمایانگر ذات مستجمع جمع صفات کمالیه است .
کلمه ” الله ” در اصل ” الاله ” بوده است و همزه به خاطر گرت استعمال حذف گردیده است .
درباره ریشه لغت ” الله” چند نظر وجود دارد . بعضی گفته اند این کلمه از ” اله ” مشتق است و بعضی دیگر گفته اند که از ” وله ” گرفته شده است ... اگر از ” اله ” مشتق شده باشد یعنی ” عبد ” پس ” الله” یعنی ذات شایسته پرستش که کامل از جمیع جهات است ...
و اگر از ” وله ” مشتق شده باشد ، یعنی ” تحیر ” و ” اله ” یعنی حیران ویا به معنی عاشق و شیدا است و از این جهت خداوند را ” الله ” گفته اند که عقل ها را در مقابل ذات مقدسش حیران و یا متوجه و عاشق او و پناهنده به اویند ...
مولوی می گوید :
معنی الله گفـت آن سیبویه یولهون فی الحوائج هم لویه
گفت الهنا فی حوائجنا الیک والتمسناها وجـدناها لدیک
می توان گفت که در فارسی لغتی مترادف کلمه ” الله” نداریم ...
امام صادق (ع) : ... ” الله ” مشتق از ” اله ” و ” اله ” اقتضا دارد که مورد عبادت باشد و پرستش و بندگی .
علی (ع) در تفسیر ” الله” فرمود : ... بزرگترین نامهای خدای تعالی است ... و کس است که مردم به هنگام حوائج و شدائد به زاری به او پناه می برد هر مخلوقی و به هنگام قطع امید از هرچه بجز اوست
” الرحمن الرحیم ” هردو از رحمت است ، رحمان بر وزن فعال برای مبالغه است و ازجهت افزایش بنای کلمه دلالت بر رحمت واسع و افزایش آن می نماید ، رحیم دلالت بر رحمت مخصوص و محدود دارد ... در روایات آمده : رحمان به همه موجودات و رحیم به مومنان ، یا رحمان در دنیا و آخرت و رحیم در آخرت ...
”بسم الله ” : هو تعظیم الله . ان العب اذا اراد الشروع فی امر و ابتدا باسم الله تعالی فانه بذلک قد عظم الله سبحانه ، فجعله سبحانه مبدا لکل شیء و اساساً لکل عمل یقع فی عالم الوجود هو تعظیم و اکبار لمقام الله السامی .
” الرحمن ” : بما خلق من الارض و السماء فی السماء
فالرحمن لخلقه اجمعین و الرحیم بعباده المومنین
در کل قرآن 2628 بار کلمه ” الله ” تکرار شده است
در کل قرآن 75 بار کلمه ” الرحمن ” تکرار شده است
در کل قرآن 95 بار کلمه ” الرحیم ” تکرار شده است
امام العسکری (ع) : ” بسم الله الرحمن الرحیم ” اقرب الی اسم الله الاعظم من سواد العین الی بیافها
امام العسکری (ع) : الله هو الذی یتاله الیه عند الحوائج و الشدائد کل مخلوق عند انقطاع الرجاء من کل من هو دونه ، و تقطع الاسباب من جمیع ما سواه
قال رسول الله (ص) : من حزنه امر تعاطاه فقال ” بسم الله الرحمن الرحیم ” و هو مخلص لله یقبل بقلبه الیه لم ینفک من احدی اثنتین : اما بلوغ حاجته فی الدنیا و اما یعدله عند ربه و ید خرلدیه ، و ما عند الله خیر وابقی للمومنین .
از ابن عبا س روایت شده که گفت : از علی بن ابی طالب (ع) پرسیدم چرا در سوره برائت ” بسم الله الرحمن الرحیم ” نوشته شده است ؟ فرمود : از آن جهت که ” بسم الله ” امان است و سوره برائت که در مورد بیزاری از مشرکان و قیام به سیف نازل شده در آن امانی نیست .
... سمعت ابا الحسین (ع) ... فقال رای آیه اعظم فی کتاب الله ؟ فقال : بسم الله الرحمن الرحیم
پیامبر اکرم (ص) : هرگاه معلم به کودک بگوید : بگو : ” بسم الله الرحمن الرحیم ” و کودک بگوید : ” بسم الله الرحمن الرحیم ” خداوند برائت نامه ای برای کودک و پدر و مادر وی و برائت نامه ای برای معلم وی بنویسد
قال السیوطی : اول من کتب بمکه ب ”باسمک اللهم ” ، امیه بن ابی الصلت الی ان جاء الاسلام فکتب ” بسم الله الرحمن الرحیم ”
عن الصادق (ع) : ” بسم الله الرحمن الرحیم ” اسم الله الاکبر
قال سعید بن سکینه :بلغنی ان علی بن ابی طالب (ع) نظر الی رجل یکتب ” بسم الله الرحمن الرحیم ” فقال له : ” جودها ، ان رجلاً جودها فغفرالله له ”
اخرج الکینی با سناده عن عبدالله بن سنان ، قال : سالت ابا عبدالله (ع) عن تفسیر ” بسم الله الرحمن الرحیم” ؟
قال : ” الباء بها ء الله و السین سناء الله و المیم مجد الله ”