انسان موجودی گسیخته از جهان نیست و افکار، اخلاق و اعمالش منقطع از عالم نیست. حکیم ابوعلی سینا در این زمینه می گوید: کسانی که میگویند بین انسان و جهان رابطه نیست و اعمال، عبادات، کارخیر، استغفار و نیایش انسان در جهان اثر نمیگذارد، «متفلسف» وشبه فیلسوفند، نه فیلسوف: «دع هؤلاء المتشبّهة بالفلاسفة». و من رسالهای در زمینه رابطه بین اعمال انسانها و حوادث جهان نوشتم و در آن نشان دادم که نماز استسقاء، دعا و نیایش، استغفار و توبه در نزول برکات الهی مؤثر است(1).
گفتم : خواسته از بهر چه باید،
گفت: تا حق خویشان و نزدیکان بدان بگزاری و به سوی مادر و پدر ذخیره فرستی و توشة آن جهان از بهر خود برداری و نیک زادگان را و خداوندان علم را چیزی بخشی تا از بهر آن جهان، نیکی اندوخته باشی و دشمن را بدان دوست گردانی و دوست درویش را بی نیاز کنی و خویش و زن و فرزند را نیکو داری.
گفتم: اصل تواضع چیست؟ گفت: روی تازه داشتن با فروتر از خود و از همچو خودی فروتر نشستن و از ریا دور بودن.
از ظفرنامه: منسوب به شیخ رئیس ابو علی سینا